Prostat Kanser Ameliyatı (Radikal Prostatektomi)

Prostat, erkeklerde, mesanenin (idrar kesesi) hemen altında bulunan ve içinden üretranın (dış idrar kanalı) geçtiği bir organdır. Prostat kanseri, prostattan gelişen kötü huylu bir tümördür. Eğer hastalık prostat dışına çıkıp başka organlara (genellikle kemiklere yayılır) yayılmadıysa radikal prostatektomi ameliyatı uygulanabilir.

Radikal prostatektomide, prostat, prostatın hemen arkasında bulunun meni kesesi ve meni kanallarının (duktus deferens) uçları alınır. Daha sonra mesanenin boynu ile üretra tekrar birbirine eklenir. Bu işlem sırasında leğen boşluğunda bulunan ve bacaklara giden kasık damarlarının (iliak  ve obturator damarlar) etrafındaki lenf bezleri de çıkartılır. Bu işleme pelvik lenf nodu diseksiyonu denir. Eğer hastalık düşük risk gurubunda ise (yani lenf bezlerine hastalığın sıçrama ihtimali düşükse), lenf bezleri çıkartılmayabilir.

Radikal prostatektomi ya açık ya da kapalı yöntemle yapılır. Açık yöntemde ya göbek altından bir kesi ile girilir (buna radikal retropubik prostatektomi denir), ya da perine olarak bilinen makat ile testis torbalarının arasından (apuç arası) girilerek (perineal radikal prostatektomi) yapılır. Kapalı yöntem ise ya laparoskopik ya da robotik cerrahi şeklinde yapılır. Laparoskopik ve robotik cerrahide, karın gaz ile şişirildikten sonra, karının alt bölgenine yapılan 3-4 adet küçük kesi (1 cm) ile girilir ve işlem gerçekleştirilir.

Penisin sertleşmesini sağlayan sinirler, prostatın sağında ve solunda ve prostatın çok yakınından geçerek penise dağılırlar. Normalde ameliyat sırasında bu sinirler korunmaya çalışılır. Buna sinir koruyucu prostat kanser ameliyatı denir. Ancak tümör dokusunun bu sinirlere çok yakın olması veya prostat içindeki tümör miktarının çok fazla olması gibi durumlarda, bu sinirlerin biri veya her ikisi de çıkarılabilir. Buna sinir koruyucu olmayan prostat kanser ameliyatı denir. Eğer her iki taraftaki sinirler korunmazsa veya ameliyat sırasında zarar görürse, kişide iktidarsızlık (erektil disfonksiyon) meydana gelir. Bu durumda ameliyattan bir süre sonra kişiye mutluluk çubuğu (penil protez) takılır. Prostat kanser ameliyatı sırasında, sertleşmeyi sağlayan sinirlerin gerilmesine bağlı olarak ameliyattan sonra bir süre sertleşme sorunları görülebilir. Bu süre 2 yıl devam edebilir. Bu süreyi kısaltmak ve sertleşmedeki iyileşmeyi kolaylaştırmak için ameliyattan sonra sertleşme yapıcı ilaçlar (PD5 inhibitörleri) kullanılır. Bu işleme penil rehabilitasyon denir. 

Normalde kişinin idrar tutmasını sağlayan iki tane sfinkter (büzük) kası vardır. Birincisi mesane boynu ve prostat içindeki idrar kanalındaki kaslardan oluşur (iç büzük kasları). İkincisi ise, prostatın hemen altında bulunan dış büzük kaslarıdır. İdrar tutmadan asıl sorumlu olan kaslar bu dış büzük kaslarıdır. Radikal prostat ameliyatında, iç sfinkter (büzük) normal olarak bozulur ve ortadan kalkar. Bu yüzden, ameliyattan sonra bir süre, özellikle öksürme ve hapşurma gibi durumlarda idrar kaçırma görülebilir. Buna stres tipi idrar kaçırma denir. Diğer büzük ve yeni oluşturulan idrar kanalı kendini toparlayana kadar bu durum normal kabul edilir ve idrar kaçırma bir süre sonra da geçer. Ancak dış büzük kaslarında veya bu kasları besleyen sinirlerde bir hasar oluşursa, bu durum ameliyat sonrası kalıcı olarak idrar kaçırmaya neden olur.
Bu ameliyatta mesane ile üretra arasındaki prostat çıkarıldıktan sonra, mesane ile üretra tekrar uçuca dikilir (anastomoz). Daha sonraki dönemde bu yerda daralma meydana gelebilir ve kişi idrarını yapmakta zorlanabilir. Buna mesane boynu darlığı  (anastomoz darlığı) denir. Böyle bir durumda bu darlığı açıcı bir cerrahi işlem uygulanır. 
Prostat kanser ameliyatı, üroonkoloji konusunda deneyimli olan üroloji uzmanlarınca yapılır. Aşağıdaki listede, prostat kanser ameliyatı konusunda deneyimli olan üroloji doktorlarını görmektesiniz.